ՀՆՉՅՈՒՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
1.Տառերի անունները կարդա´:
Ա ա -այբ Ժ ժ- ժե ճճ – ճե Ռ ռ – ռա ջ
Բ բ- բեն Ի ի – ինի Մ մ- մեն Ս ս – սե
Գ գ- գիմ Լ լ- լյուն Յյ-հի Վ վ – վեվ
Դ դ- դա Խ խ – խե Ն ն – նու Տ տ – տյուն
Ե ե – Եչ Ծ ծ – ծա Շշ- շա Ր ր – րե
Զզ- զա Կ կ – կեն Ո ո – ո (վո) Ց ց – ցո
էէ- Է Հ հ – հո Չչ- չա ՈՒ ու – ու
Ը ը- ըթ Ձ ձ – ձա Պ պ – պե Փ փ – փյուր
Թ թ – թո Ղ ղ – ղատ Ջջ-ջե ֊Քք-քե
Եվ և – և
О о – о
Ֆֆ-ֆե
2.Ինչո՞ւ են հայերեն տառերը միասին «այբուբեն» կոչվում: Ի՞նչ է նշանակում «Այբբենարան»:կոչվում է տառերի անվանը
3.Տրված տառերն այբբենական կարգով դասավորի´ր: Ո՞ր տառերն են դուրս մնացել:
Ա, բ, գ, դ, ե, է, ը, թ, ժ, ի, ծ, կ, Հ,
ձ, ղ, Ճ, մ, յ, ն, ո, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, փ,
4.Զննի՛ր ուղղագրական բառարանը և պարզի՛ր, թե բառերն ինչպե՛ս (ինչ կարգով) են դասավորված:
բացատրություն
հոմանիշներ
հականիշներ
ռուսերեն թարգմանություն
անգլերեն թարգմանություն
դարձվածքներ
5.Տրված բառերն այբբենական կարգով դասավորի՛ր:
դարպաս, Եղինջ, թակարդ, կաթսա, շյուղ, պատշգամբ, սրճեփ:
6.Տրված բառերն այբբենական կարգով դասավորի՛ր:
մատյան, մեղավոր, Մթերք, միլիոն, մխիթարել,մղկտալ, մողես, մրջյուն,
7.Տրված բառերն այբբենական կարգով դասավորի՛ր:
ականջօղ, այժմյան, ,արդուկ, բերրի, գաղտնի, գզվռտոց, դաստիարակ, ելևէջ, Երբևէ, երբեք, երախտիք,զարթնել,զվարթ, թղթակից, հեքիաթասաց, մրրիկ, որևէ, որևիցե, տարրական, օրրան:
8.Այբբենական կարգով դասավորի՛ր՝
ա) սենյակիդ իրերի անունները, աթոռ, գիրգ, մաղճակալ, սեղան։
բ) սիրածդ գրքերի անունները, Ես ոչի գիրգ չեմ սիրում։
գ) անուններն այն առարկաների, որոնք կուզենայիր ունենալ:nintendo switch
9.Մեկ տառ փոխելով տրված բառերից ստացի՛ր նոր բառեր:
Օրինակ՝
որդ – արդ (հիմա),
երդ-երգ որբ-որդ որթ-որբ որձ-որթ որմ-որձ (պատ), որջ-որս որս-որջ:
Հորդ-հարդ հարդ-հորդ ուղտ-ացտ աղտ-ուղտ գիրք-գիրկ:
11.Տրված բառերով նախադասություններ կազմի՛ր:
Հնչել-Այս երգը հնչում է շատ սիրուն
Հնչյուն-Առաջի դասարանցիները հայտաբերեցին իրենց առաջին հնյչունը
Գրել-Ես գրեւմ եմ իմ առաջին գիրքը։
Գիր-Ես գիրում եմ տետրի վրան։
12.Նախադասության մեջ ընդգծված բառը փոխարինի՛ր տրվածներից մեկով:
Տառերը, հնչյուն, գրեր, ձայներ:
Հանկարծ ինչ-որ երգի ձայներ լսվեցին:
Ամեն ինչ լուռ էր, ոչ մի հնչյուն չէր լսվում:
Հայերեն տառերը Մեսրոպ Մաշտոցն է ստեղծել:
Անծանոթ գրեր են, չեմ կարողանում կարդալ:
13.Տրված բառերում ո՞ր տառերով (նշաններով) է գրվել է հնչյունը:
Էջ, էի, էգ, էքսկուրսիա, կես, սեր, տեր, հավերժ, բազե, րոպե:
14.Տրված բառերում ո՞ր տառերով (նշաններով) է գրվել o հնչյունը:
Օր, օգուտ, օտար, օղակ, մորեխ, նոր, կտոր, սովորել, պահածո, երեկո, կինո:
15.Տրված բառերում ե և ո տառերն ինչպե՞ս են կարդացվում:
Ա. Եղանակ, երազ, երամ, երկիր, երդում, եռալ, եղնիկ:յ
Բ. Ոզնի, ող, որս, ոսկոր, ոստ, որակ, ոտք:վ
- Տրված բառերում և տառն ինչպե՞ս է կարդացվում:
Ա Հարևան, Սևան, հևալ, տերև, կեղև, թև, սև:եվ
Բ. Նաև, թեև, և:եվ
- Տառերը կարդա´ այնպես, ինչպես հնչում են (տառերի անունները մի´ կարդա), հետո պատասխանի´ր հարցերին:
Հայերենն ունի երեսունինը տառ, երեսունվեց հնչյուն.
ա) ո՞ր տառերն են նույն հնչյունն արտահայտում, ը
բ) ո՞ր տառերն են մեկից ավելի հնչյուն արտահայտում:և
18.Տրված մտքերից որո՞նք ես ճիշտ համարում (պատասխանելուց առաջ մեկ անգամ ևս կարդա նախորդ առաջադրանքները):
ա) Հնչյունը և տառը նույն բաներն են, դրանք իրարից չեն տարբերվում:
բ) Հնչյունը և տաոը տարբեր բաներ են. հնչյունը լսվում և արտասանվում է, իսկ տառը գրվում ու կարդացվում է:
գ) Տառը հնչյունի նշանն է:
19.Հայերենի երեսունվեց հնչյունների նշանները (տառերը) գրի՛ր: Ո՞ր տառերը դուրս մնացին:
Ա,բ,գ,դ,ե,զ,է,ը,թ,ժ,ի,լ,խ,ծ,կ,հ,ձ,ղ,ճ,մ,յ,ն,շ,ո,չ,պ,ջ,ռ,ս,վ,տ,ր,ց,ու,փ,ք։
և դուրս մնաց և, օ, ֆ
20.Հատ-հատ արտասանի՛ր տրված հնչյունները (շշուկով կամ բարձրաձայն): Փորձի՛ր պարզել, թե աոաջին և երկրորդ խմբերի հնչյուններն ինչո՞վ են տարբերվում:
- Բ, գ, դ, զ, թ, ժ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, ճ, մ, յ, ն, շ, չ, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, փ, ք, ֆ: բաղաձայն
- Ա, է, ը, ի, օ, ու: ձայնավոր
21.Հնչյունների խմբերն անվանի´ր (դրանց անուններ դի՛ր) և տրված նախադասությունները լրացրո´ւ:
- Բ, գ, դ, q, թ, ժ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, ճ, մ, յ, ն, շ, չ, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, փ, ք, ֆ. սրանք բաղաձայնհնչյուններ են:
- Ա, է, ը, ի, օ,ու. սրանք ձայնավոր հնչյուններ են:
22.20-րդ ե 21-րդ առաջադրանքներում տրված մի խմբի հնչյունները կոչվում են ձայնավոր, մյուս խմբի հնչյունները՝ բաղաձայն: Այդ անունները տեղադրի´ր տրված նախադասությունների մեջ:
- Բ, գ, դ, q, թ, ժ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, ճ, մ, յ, ն, շ, չ, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, փ, ք, ֆ. սրանք բաղաձայն հնչյուններ են:
- Ա, է, ը, ի, օ,ու. սրանք ձայնավոր հնչյուններ են:
- Տրված բառերի մեջ մտնող հնչյունները գրի՛ր (փակագծում տրված Է, թե քանի՞ հնչյուն կա):
Օրինակ՝
ասեղ (4) – ա, ս, ե, ղ:
Ա, ր, մ, ա, տ (5), յ, ե, ր, յ, ե, ր, ա, լ (7), յ, ե, ր, ա, զ (5), վ, ո, ր, ո, տ (5), տ, ե, ր, է, վ (5), վ, ո, ր, ո, շ, ու, մ (7), յ, ե, ր, է, վ, ե, լ, ի (8):
24.Հաշվի´ր, թե տրված բառերի մեջ քանի՞ տառ, քանի՞ հնչյուն կա:
Օրինակ՝
եղևնի – 5 տառ, 7 հնչյուն:
Երիտասարդ- 9 տառ 10 հնչյուն
Ոլոռ-4 տառ 5 հնչյուն
ողնաշար, 7տառ 8 հնչյուն
հրշեջ,5 տառ 5 հնչյուն
գրքույկ,6 տառ 6 հնչյուն
բարև,4 տառ 5 հնչյուն
կարևոր, 6 տառ 8 հնչյուն
բաճկոն,6 տառ 6 հնչյուն
ոտք, 3 տառ 4 հնչյուն
երամ: 4 տառ 5 հնչյուն
Հնչյունը լսվում և արտասանվում է, իսկ տառը գրվում է: Տառը հնչյունի նշանն է:
Հայերենում երեսունվեց հնչյուն կա: Դրանք արտահայտվում են երեսունինը տառերով:
Երեսունվեց հնչյուններից վեցը ձայնավորներ են (ա, է, ը, ի, օ, ու), իսկ երեսունը՝ բաղաձայններ (բ, գ, դ, զ, թ, ժ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, ճ, մ, յ, ն, շ, չ, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, փ, ք, ֆ):
Է և ե տառերը է հնչյունի նշաններն են:
Օ և ո տառերը օ հնչյունի նշաններն են:
Ե և ո տառերը կարող են մեկից ավելի հնչյուն արտահայտել (ե-յէ, ո-վօ):
Մեկից ավելի հնչյուն է արտահայտում նաև և տառը (կա՛մ էվ, կա՛մ յէվ):
ՀՆՉՅՈՒՆԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
1.Տառերի անունները կարդա´:
Ա ա -այբ Ժ ժ- ժե ճճ – ճե Ռ ռ – ռա ջ
Բ բ- բեն Ի ի – ինի Մ մ- մեն Ս ս – սե
Գ գ- գիմ Լ լ- լյուն Յյ-հի Վ վ – վեվ
Դ դ- դա Խ խ – խե Ն ն – նու Տ տ – տյուն
Ե ե – Եչ Ծ ծ – ծա Շշ- շա Ր ր – րե
Զզ- զա Կ կ – կեն Ո ո – ո (վո) Ց ց – ցո
էէ- Է Հ հ – հո Չչ- չա ՈՒ ու – ու
Ը ը- ըթ Ձ ձ – ձա Պ պ – պե Փ փ – փյուր
Թ թ – թո Ղ ղ – ղատ Ջջ-ջե ֊Քք-քե
Եվ և – և
О о – о
Ֆֆ-ֆե
2.Ինչո՞ւ են հայերեն տառերը միասին «այբուբեն» կոչվում: Ի՞նչ է նշանակում «Այբբենարան»:կոչվում է տառերի անվանը
3.Տրված տառերն այբբենական կարգով դասավորի´ր: Ո՞ր տառերն են դուրս մնացել:
Ա, բ, գ, դ, ե, է, ը, թ, ժ, ի, ծ, կ, Հ,
ձ, ղ, Ճ, մ, յ, ն, ո, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, փ,
4.Զննի՛ր ուղղագրական բառարանը և պարզի՛ր, թե բառերն ինչպե՛ս (ինչ կարգով) են դասավորված:
բացատրություն
հոմանիշներ
հականիշներ
ռուսերեն թարգմանություն
անգլերեն թարգմանություն
դարձվածքներ
5.Տրված բառերն այբբենական կարգով դասավորի՛ր:
դարպաս, Եղինջ, թակարդ, կաթսա, շյուղ, պատշգամբ, սրճեփ:
6.Տրված բառերն այբբենական կարգով դասավորի՛ր:
մատյան, մեղավոր, Մթերք, միլիոն, մխիթարել,մղկտալ, մողես, մրջյուն,
7.Տրված բառերն այբբենական կարգով դասավորի՛ր:
ականջօղ, այժմյան, ,արդուկ, բերրի, գաղտնի, գզվռտոց, դաստիարակ, ելևէջ, Երբևէ, երբեք, երախտիք,զարթնել,զվարթ, թղթակից, հեքիաթասաց, մրրիկ, որևէ, որևիցե, տարրական, օրրան:
8.Այբբենական կարգով դասավորի՛ր՝
ա) սենյակիդ իրերի անունները, աթոռ, գիրգ, մաղճակալ, սեղան։
բ) սիրածդ գրքերի անունները, Ես ոչի գիրգ չեմ սիրում։
գ) անուններն այն առարկաների, որոնք կուզենայիր ունենալ:nintendo switch
9.Մեկ տառ փոխելով տրված բառերից ստացի՛ր նոր բառեր:
Օրինակ՝
որդ – արդ (հիմա),
երդ-երգ որբ-որդ որթ-որբ որձ-որթ որմ-որձ (պատ), որջ-որս որս-որջ:
Հորդ-հարդ հարդ-հորդ ուղտ-ացտ աղտ-ուղտ գիրք-գիրկ:
11.Տրված բառերով նախադասություններ կազմի՛ր:
Հնչել-Այս երգը հնչում է շատ սիրուն
Հնչյուն-Առաջի դասարանցիները հայտաբերեցին իրենց առաջին հնյչունը
Գրել-Ես գրեւմ եմ իմ առաջին գիրքը։
Գիր-Ես գիրում եմ տետրի վրան։
12.Նախադասության մեջ ընդգծված բառը փոխարինի՛ր տրվածներից մեկով:
Տառերը, հնչյուն, գրեր, ձայներ:
Հանկարծ ինչ-որ երգի ձայներ լսվեցին:
Ամեն ինչ լուռ էր, ոչ մի հնչյուն չէր լսվում:
Հայերեն տառերը Մեսրոպ Մաշտոցն է ստեղծել:
Անծանոթ գրեր են, չեմ կարողանում կարդալ:
13.Տրված բառերում ո՞ր տառերով (նշաններով) է գրվել է հնչյունը:
Էջ, էի, էգ, էքսկուրսիա, կես, սեր, տեր, հավերժ, բազե, րոպե:
14.Տրված բառերում ո՞ր տառերով (նշաններով) է գրվել o հնչյունը:
Օր, օգուտ, օտար, օղակ, մորեխ, նոր, կտոր, սովորել, պահածո, երեկո, կինո:
15.Տրված բառերում ե և ո տառերն ինչպե՞ս են կարդացվում:
Ա. Եղանակ, երազ, երամ, երկիր, երդում, եռալ, եղնիկ:յ
Բ. Ոզնի, ող, որս, ոսկոր, ոստ, որակ, ոտք:վ
- Տրված բառերում և տառն ինչպե՞ս է կարդացվում:
Ա Հարևան, Սևան, հևալ, տերև, կեղև, թև, սև:եվ
Բ. Նաև, թեև, և:եվ
- Տառերը կարդա´ այնպես, ինչպես հնչում են (տառերի անունները մի´ կարդա), հետո պատասխանի´ր հարցերին:
Հայերենն ունի երեսունինը տառ, երեսունվեց հնչյուն.
ա) ո՞ր տառերն են նույն հնչյունն արտահայտում, ը
բ) ո՞ր տառերն են մեկից ավելի հնչյուն արտահայտում:և
18.Տրված մտքերից որո՞նք ես ճիշտ համարում (պատասխանելուց առաջ մեկ անգամ ևս կարդա նախորդ առաջադրանքները):
ա) Հնչյունը և տառը նույն բաներն են, դրանք իրարից չեն տարբերվում:
բ) Հնչյունը և տաոը տարբեր բաներ են. հնչյունը լսվում և արտասանվում է, իսկ տառը գրվում ու կարդացվում է:
գ) Տառը հնչյունի նշանն է:
19.Հայերենի երեսունվեց հնչյունների նշանները (տառերը) գրի՛ր: Ո՞ր տառերը դուրս մնացին:
Ա,բ,գ,դ,ե,զ,է,ը,թ,ժ,ի,լ,խ,ծ,կ,հ,ձ,ղ,ճ,մ,յ,ն,շ,ո,չ,պ,ջ,ռ,ս,վ,տ,ր,ց,ու,փ,ք։
և դուրս մնաց և, օ, ֆ
20.Հատ-հատ արտասանի՛ր տրված հնչյունները (շշուկով կամ բարձրաձայն): Փորձի՛ր պարզել, թե աոաջին և երկրորդ խմբերի հնչյուններն ինչո՞վ են տարբերվում:
- Բ, գ, դ, զ, թ, ժ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, ճ, մ, յ, ն, շ, չ, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, փ, ք, ֆ: բաղաձայն
- Ա, է, ը, ի, օ, ու: ձայնավոր
21.Հնչյունների խմբերն անվանի´ր (դրանց անուններ դի՛ր) և տրված նախադասությունները լրացրո´ւ:
- Բ, գ, դ, q, թ, ժ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, ճ, մ, յ, ն, շ, չ, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, փ, ք, ֆ. սրանք բաղաձայնհնչյուններ են:
- Ա, է, ը, ի, օ,ու. սրանք ձայնավոր հնչյուններ են:
22.20-րդ ե 21-րդ առաջադրանքներում տրված մի խմբի հնչյունները կոչվում են ձայնավոր, մյուս խմբի հնչյունները՝ բաղաձայն: Այդ անունները տեղադրի´ր տրված նախադասությունների մեջ:
- Բ, գ, դ, q, թ, ժ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, ճ, մ, յ, ն, շ, չ, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, փ, ք, ֆ. սրանք բաղաձայն հնչյուններ են:
- Ա, է, ը, ի, օ,ու. սրանք ձայնավոր հնչյուններ են:
- Տրված բառերի մեջ մտնող հնչյունները գրի՛ր (փակագծում տրված Է, թե քանի՞ հնչյուն կա):
Օրինակ՝
ասեղ (4) – ա, ս, ե, ղ:
Ա, ր, մ, ա, տ (5), յ, ե, ր, յ, ե, ր, ա, լ (7), յ, ե, ր, ա, զ (5), վ, ո, ր, ո, տ (5), տ, ե, ր, է, վ (5), վ, ո, ր, ո, շ, ու, մ (7), յ, ե, ր, է, վ, ե, լ, ի (8):
24.Հաշվի´ր, թե տրված բառերի մեջ քանի՞ տառ, քանի՞ հնչյուն կա:
Օրինակ՝
եղևնի – 5 տառ, 7 հնչյուն:
Երիտասարդ- 9 տառ 10 հնչյուն
Ոլոռ-4 տառ 5 հնչյուն
ողնաշար, 7տառ 8 հնչյուն
հրշեջ,5 տառ 5 հնչյուն
գրքույկ,6 տառ 6 հնչյուն
բարև,4 տառ 5 հնչյուն
կարևոր, 6 տառ 8 հնչյուն
բաճկոն,6 տառ 6 հնչյուն
ոտք, 3 տառ 4 հնչյուն
երամ: 4 տառ 5 հնչյուն
Հնչյունը լսվում և արտասանվում է, իսկ տառը գրվում է: Տառը հնչյունի նշանն է:
Հայերենում երեսունվեց հնչյուն կա: Դրանք արտահայտվում են երեսունինը տառերով:
Երեսունվեց հնչյուններից վեցը ձայնավորներ են (ա, է, ը, ի, օ, ու), իսկ երեսունը՝ բաղաձայններ (բ, գ, դ, զ, թ, ժ, լ, խ, ծ, կ, հ, ձ, ղ, ճ, մ, յ, ն, շ, չ, պ, ջ, ռ, ս, վ, տ, ր, ց, փ, ք, ֆ):
Է և ե տառերը է հնչյունի նշաններն են:
Օ և ո տառերը օ հնչյունի նշաններն են:
Ե և ո տառերը կարող են մեկից ավելի հնչյուն արտահայտել (ե-յէ, ո-վօ):
Մեկից ավելի հնչյուն է արտահայտում նաև և տառը (կա՛մ էվ, կա՛մ յէվ):