Ծույլ տղա

Ծույլ տղա Թորոսի որդին մի ծույլ տղա էր, ոչ գիր էր սովորում և ոչ մի արհեստ: – Ի՞նչ արհեստ սովրիմ, – փնթփնթում էր նա,- կլեկչությունը շատ լավ արհեստ է, բայց բոբիկ ոտքով ամանում կանգնել, արագ պտտել. այդ այնքան հեշտ չէ: Ավելի հեշտ է փուքսի փչելը, բայց այդ իմ ձեռքում երկար չեն թողնիլ: Վարպետ էլ դառնամ, … [Read more…]

Տասնորդական կոտորակների գաղափարը։ Տասնորդական կոտորակների դիրքային գրառումը։

Մենք հաճախ ենք հանդիպում 10, 100, 1000, … հայտարարներով կոտորակներ: Օրինակ՝ 1 գ = 1/1000 կգ, 1 մմ = 1/10 սմ, 4 սմ 3 մմ = 4 3/10 սմ և այլն: Այն կոտորակը, որի հայտարարը մեկից տարբեր կարգային միավոր է, կոչվում է տասնորդական կոտորակ: Տասնորդական կոտորակների հայտարարները 10,100,1000, … թվերն են: Օրինակ 37/100,−213/10, 388/1000 թվերը … [Read more…]

Արջն ու տղաները

Արջն ու տղաները Երկու ընկեր ճանապարհ էին գնում, մեկ էլ հանկարծ դեմառդեմ դուրս եկավ արջը։ Մեկն անմիջապես ծառը բարձրացավ ու թաքնվեց, մյուսը չհասցրեց փախչել, ընկավ գետնին ու մեռած ձևացավ։ Երբ արջը դունչը մոտեցրեց նրան և հոտոտեց, տղան շունչը պահեց, որովհետև լսել էր, որ մեռածներին արջը ձեռք չի տալիս։ Երբ արջը հեռացավ, ընկերն իջավ ծառից ու … [Read more…]

ԱՐՋԱՈՐՍ

Ա Մի կերի տարի ես ու մեր Ավագը Մասրեքում խոզ էինք պահումֈ Հիմի մի աշունքվա գիշեր բերել ենք խոզը իր նիստն արել ու դափի դռանը մի կրակ վառել, որ բոցն աստծու ոտներն էրում էֈ Մի լուսնյակ գիշեր էֈ Ես պկու եմ ածում, էս Ավագն էլ մի բայաթի է վեր քաշել, որ սար ու ձոր գվգվում … [Read more…]

Ածանցների տեսակները

Մայրենի Ածանցները լինում են՝ նախածանցներ և վերջածանցներ: Բառի սկզբից դրվող ածանցները նախածանցներ են: Առավել գործածվող նախածանցներն են՝ ան-անտուն, անգույն ապ— ապերախտ, ապօրինի դժ-դժբախտ, դժգոհ մակ-մակերես, մականուն չ-չխոսկան, չտես ստոր-ստորադաս, ստորագրել հակ-հակազդել, հակահարված տ-տգետ, տգեղ Բառի վերջից ավելացող ածանցները վերջածանցներ են: Առավել գործածվող վերջածանցներն են՝ –ակ, –իկ,-ուկ վերջածանցներ, օրինակ՝ տնակ, փոքրիկ, գառնուկ, –ային, –ական,  վերջածանցներ, օրինակ՝ քաղաքային, գյուղական, –ավուն, –եղ, –ի, -(կ) ոտ վերջածանցներ,  օրինակ՝ դառնավուն, համեղ, աղի, վախկոտ, բրդոտ … [Read more…]

Արջի ծառայություն

Արջի ծառայություն Պապիկն իր թոռնիկի հետ անցնում էր մի տղայի կողքով, ում հայրը հանձնարարել էր մինչև խաղալը ցանկապատը վերանորոգել: Տղայի ձեռքից գործիքը ցած էր ընկնում, տախտակը չէր ուզում իր տեղը նստել: Մուրճով պատահաբար հարվածելով իր մատին, տղան մի կողմ նետեց մուրճը և թախիծով նայեց մի քիչ այն կողմում խաղացող ընկերների կողմը: Ծերունու թոռնիկը կարեկցեց տղային … [Read more…]

Նվարդ Թումանյան«Հուշագրություն»

Պատմում է Հովհաննես Թումանյանի աղջիկը՝ Նվարդ Թումանյանը. Հայրիկը երեխաների անունները դնում էր հատուկ խնամքով: Հիշում եմ, նորածին աղջկա Սեդա անունը գտնելու համար պատմական գրքեր էր նայում, և կարծեմ 19-րդ դարի իշխանուհու անուն է: Լևոն Շանթին այդ անունը շատ դուր եկավ և նա էլ այդ անունով իր «Հին աստվածների» հերոսուհուն կնքեց: Մեր անուններից երեքը Րաֆֆու «Սամվելից» … [Read more…]

Թումանյանի մասին

Ինչպես հազարավոր երեխաների, այնպես էլ Թումանյանի զավակների համար Նոր տարին ամենասիրելի տոներից էր: Ամբողջ կյանքում միայն նվիրելու, անմնացորդ տալու և դիմացը ոչինչ չստանալու և չակնկալելու հատկությամբ օժտված հայրիկը ոչ թե գիշերվա ժամը 12¬ին, այլ հունվարի 1¬ի առավոտը վաղ կանչում էր երեխաներին իր աշխատասենյակը, կանգնեցնում ըստ տարիքի, բարձի տակից հանում և հանդիսավոր ձևով հանձնում էր «Ձմեռ … [Read more…]

Հովհաննես Թումանյան «ԻՄ ԸՆԿԵՐ ՆԵՍՈՆ»

Մի խումբ ընկեր երեխաներ էինք։ Գյուղացի երեխաներ։ Ոչ ուսումնարան կար, ոչ դաս, ոչ դաստիարակություն․ ազատ էինք միանգամայն ու խաղում էինք, ի՜նչքան էինք խաղում։ Ու ո՜նց էինք իրար սիրում, ո՜նց էինք իրար սովորել։ Սոված ժամանակներս էլ՝ վազում էինք հացի տաշտիցը մի կտոր հաց առնում, պանրի կարասիցը մի կտոր պանիր ու էլ ետ շտապում իրար մոտ։ Իրիկուններն … [Read more…]